Truyện ngụ ngôn lớp 7 – Khái niệm, đặc trưng và các văn bản

Truyện ngụ ngôn lớp 7 sẽ xuất hiện trong chương trình học kì 2 lớp 7, vì thế các em cần chuẩn bị tốt phần kiến thức này để đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra đầu giờ trên lớp.

Dưới đây là kiến thức về truyện ngụ ngôn lớp 7, bao gồm khái nhiệm, đặc trưng và các văn bản truyện ngụ ngôn xuất hiện trong bài học.

Mời các em tham khảo!

Mục Lục

I. Tổng quan về truyện ngụ ngôn

1. Khái niệm truyện ngụ ngôn

Truyện ngụ ngôn là hình thức tự sự cỡ nhỏ, tái hiện đời sống khách quan, đã xuất hiện trong nhiều nền văn hóa từ thời cổ xưa.

Truyện ngụ ngôn thường sử dụng lối diễn đạt ám chỉ, ngụ ý, bóng gió để người đọc, người nghe có thể chiêm nghiệm, suy ngẫm, rút ra những bài học cho mình.

Một số truyện ngụ ngôn như: Mèo khen mèo dài đuôi, Thầy bói xem voi, Chân, tay, tai, mắt, miệng, Đẽo cày giữa đường, Qua mặc áo lông công, Cà cuống với người tịt mũi, Thả mồi bắt bóng, Mèo ăn chay, Đeo nhạc cho mèo…

* Lối diễn đạt ám chỉ, ngụ ý, bóng gió là một dạng thức ẩn dụ với quy mô lớn hơn, không chỉ ở cấp độ câu, đoạn mà còn bao quát toàn bộ tác phẩm, dùng chỉnh thể các hình ảnh cụ thể trong câu chuyện để diễn đạt những thông điệp, những ý nghĩa trừu tượng.

2. Một số yếu tố đặc trưng trong truyện ngụ ngôn

2.1. Quy mô và hình thức

– Truyện ngụ ngôn có quy mô nhỏ, ngắn gọn.

– Truyện ngụ ngôn thường được viết bằng văn xuôi hoặc thơ. Hình thức thơ ở truyện ngụ ngôn xuất hiện muộn với vai trò đóng góp quan trọng của nhà thơ La Phông-ten.

2.2. Đề tài

– Đề tài trong truyện ngụ ngôn thường là cách ứng xử hoặc đạo đức của con người trong cuộc sống.

2.3. Nhân vật

– Nhân vật truyện ngụ ngôn là con người hoặc con vật, đồ vật được nhân hóa nhằm chuyển tải bài học đạo đức, kinh nghiệm sống.

– Nhân vật truyện ngụ ngôn thường không được định danh bằng tên riêng cụ thể, thường được người kể chuyện gọi bằng danh từ chung như: rùa, thỏ, sói, cừu, cây sậy, thầy bói, bác nông dân.

– Nhân vật trong truyện ngụ ngôn thường được được xây dựng ở các phương diện hành động, suy nghĩ, lời nói để qua đó người đọc, người nghe có thể rút ra những bài học sâu sắc.

2.4. Cốt truyện

– Cốt truyện ngụ ngôn thường xoay quanh một sự kiện (một hành vi, một cách ứng xử, một quan niệm, một nhận thức phiến diện, sai lầm…) nhằm đưa

ra bài học hay lời khuyên nào đó.

2.5. Tình huống

– Tình huống truyện là tình thế được tạo nên bởi một sự kiện đặc biệt; qua đó đặc điểm tính cách nhân vật và tư tưởng của tác giả được thể hiện rõ nét.

2.6 Không gian và thời gian

– Không gian trong truyện ngụ ngôn thường là một khung cảnh, môi trường hoạt động của nhân vật ngụ ngôn – nơi xảy ra sự kiện, câu chuyện.

– Thời gian trong truyện ngụ ngôn là một thời điểm khoảnh khắc nào đó mà sự việc, câu chuyện xảy ra, thường không xác định cụ thể.

2.7. Ngôn ngữ

– Ngôn ngữ trong truyện ngụ ngôn thường giàu hình ảnh, có thể pha sự hài hước, qua đó tạo ấn tượng trực quan giúp người đọc dễ dàng cảm nhận thế giới nghệ thuật của tác phẩm. Từ đó, người đọc có thể liên tưởng những ngụ ý, tư tưởng, đạo lí hay bài học cuộc sống hàm ẩn trong những hình ảnh này. 2.8. Cấu trúc

Truyện ngụ ngôn thường gồm hai phần:

– Phần thứ nhất là cốt truyện.

– Phần thứ hai là bài học luân lí, đạo đức, kinh nghiệm cuộc sống được rút ra.

– Trong nhiều tác phẩm, phần thứ hai có thể không xuất hiện hoặc bị lược bỏ, bài học được người đọc tự đúc rút thông qua cốt truyện, nhân vật.

II. Các văn bản truyện ngụ ngôn lớp 7

Đẽo cày giữa đường (Ngụ ngôn Việt Nam)
Ếch ngồi đáy giếng (Trang Tử)
Con mối và con kiến (Nam Hương)

1. Khái quát chung

Văn bản Đẽo cày giữa đường là truyện ngụ ngôn nổi tiếng của văn học dân gian Việt Nam.

Văn bản Ếch ngồi đáy giếng là câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng của Trang Tử – một triết gia nổi tiếng của Trung Quốc. Văn bản được trích trong thiên Thu thủy (thiên thứ 17) của sách Trang Tử và Nam Hoa kinh do Nguyễn Hiến Lê giới thiệu và chủ dịch, NXB Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1994.

Văn bản Con mối và con kiến là truyện ngụ ngôn được viết dưới dạng văn vẫn của tác giả Nam Hương

Nam Hương là bút hiệu của Bùi Huy Cường (1899-1960), quê ở Hà Nội, học hết năm thứ tư bậc thành chung bắt đầu dạy học ở Nam Định và Hà Nội. Từ năm 1920, ông tham gia viết báo, nhưng hầu hết các bài nghị luận về thế sự đều bị kiểm duyệt do đó ông chuyển sang viết thơ ngụ ngôn để có thể nói được những điều mình muốn nói. Ông đã in những tập thơ ngụ ngôn như Gương thế sự (1920), Ngụ ngôn mới (1935), Thơ ngụ ngôn (1937)…Ngoài ra ông còn có những tập thơ thiếu nhi được xuất bản như Bài hát trẻ con (1936) hoặc thỉnh thoảng có cho in đội bài thơ trên báo Cậu ấm.