Cách đây vài năm, tôi có dạy một lớp viết nâng cao ở San Francisco. Học sinh của tôi đều là người nước ngoài. Họ hy vọng có thể đỗ vào một trường đại học tại Mỹ. Họ cũng vừa mới hoàn thành bài luận của mình giải thích lý do vì sao họ lại muốn học tại Mỹ.
Các học viên lần lượt nộp bài làm cho tôi rồi ra về. Tôi ngồi xuống, lấy bài đầu tiên và bắt đầu đọc. Đọc xong đoạn văn đầu tiên, tôi hoàn toàn bị rối trí. Phần mở đầu là cả một mớ hỗn độn. Các câu thì quá dài và phức tạp, và cầu nào cũng được viết dưới dạng bị động. Ngữ pháp thì dùng quá rắc rối và hầu như là sai.
Đọc tiếp, thì tôi thực sự phát hoảng. Bài luận của học sinh rất khó hiểu. Tôi thậm chí không hiểu nổi ý chính của người viết là gì.
Quả thất vọng, tôi đặt bài đó sang một bên và chọn một bài khác. Với bài đọc thứ hai này, tôi cũng gặp phải vấn đề tương tự. Một lần nữa, học sinh này cũng dùng các câu văn quá dài và phức tạp mà người đọc khó có thể hiểu và theo được. Từ vựng và ngữ pháp cũng bị sử dụng sai và hoàn toàn không phù hợp. Và đương nhiên, tôi cũng không hiểu được cô bé đó muốn diễn đạt điều gì.
Khá là hoang mang, tôi quyết định xem xét kỹ từng bài một và phát hiện ra là họ mắc chung một vấn đề: sử dụng câu quá phức tạp, từ vựng quà học thuật, câu bị động bị lạm dụng quá nhiều, và hoàn toàn không có điểm nhấn hay thông điệp rõ ràng. Các bài luận đó đều không đạt yêu cầu. Đây thực sự là một động lộn xộn!” Tôi đã tự nhủ như thế khi đặt bài cuối cùng xuống.
VẤN ĐỀ CỦA VIẾT LUẬN HỌC THUẬT
Tại sao những bài luận này lại tệ đến vậy, và tại sao chúng lại mắc cùng một lỗi sai? Một lần nữa, câu trả lời nằm ở chương trình giảng dạy trong nhà trường.
Mỗi học viên của tôi đều được học viết tiếng Anh tại trường. Trên lớp, họ được dạy về cách viết luận học thuật nhấn mạnh vào các dạng câu phức, từ vựng hàn lâm và thể bị động.
Cả giáo viên và học sinh đều sử dụng cách viết này để cố gắng làm cho bài viết của mình nghe có vẻ trí tuệ. Nhưng sự thực là, cách viết học thuật đó thật sự không ổn. Ví dụ, các bài báo học thuật sử dụng quá nhiều các câu phức mà các câu này dường như được đưa ra để gây nhầm lẫn càng nhiều càng tốt. Học Sinh bị ảnh hưởng bởi giả0 viên cũng sẽ để viết theo cách này và lớp San Francisco của tôi đã cho thấy hậu quả của phương pháp này thực sự là một thảm họa.
HÃY VIẾT NHƯ HEMINGWAY
Trải ngược hẳn với cách viết học thuật, nhà văn đoạt giải Nobel Ernest Hemingway lại là người nổi tiếng với văn phòng đơn giản, trực tiếp của mình.
Hemingway thường sử dụng những câu ngắn, cụm từ đơn giản, và từ vựng phổ biến để viết nên những câu chuyện tuyệt hay và có sức hấp dẫn mạnh mẽ.
Mặc dù bạn không thể viết như Hemingway, nhưng phong cách viết tổng thể của ông là cách hay nhất mà bạn nên học theo. Đa số người học tiếng Anh có kỹ năng viết khá tệ là do họ luôn viết quá phức tạp. Họ luôn cố gắng để biến bài viết của mình trở nên thật “uyên bác nhưng thay vào đó, thì những bài viết đó lại rất khó hiểu. Giải pháp đưa ra đó là hãy viết mang tính chất hội thoại nhiều hơn. Nói cách khác, hãy viết giống như khi bạn nói.
Cách viết đàm thoại cũng tương tự (mặc dù không hoàn toàn) như việc nói. Khi nói tiếng Anh, bạn có xu hướng sử dụng những câu ngắn, đơn giản, rõ ràng và không vòng vo. Bạn diễn đạt ý nghĩ của mình đơn giản nhất có thể.
Các câu đơn, ngắn là những câu hiệu quả nhất. Hãy biến những câu dài thành những câu ngắn hơn, đơn giản hơn. Trong đa số các trường hợp, nên sử dụng câu chủ động thay vì câu bị động. Nên định hình cách viết của bạn theo phong cách của các nhà báo và Hemingway hơn là theo các giáo sư, các bài báo hay các tài liệu mang tính hàn lâm khác.
Viết tắt là một quá trình của việc giản lược và đơn giản hóa. Vì vậy, mục tiêu của bạn nên là tìm cách diễn đạt ý kiến của mình bằng ít từ nhất có thể. Bài viết càng đơn giản, thì nội dung của nó càng rõ ràng và có sức truyền đạt cao.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG VIẾT TIẾNG ANH CỦA BẠN
Vậy làm thế nào để phát triển được kỹ năng viết đơn giản, trực tiếp, và mang tính hội thoại? Thực ra bản thân bạn đã biết câu trả lời! Trong chương trước, chúng ta đã cùng thảo luận về tầm quan trọng của việc đọc giải trí. Có nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc đọc kiểu này không chỉ là một cách tuyệt vời để nâng cao tốc độ đọc hiểu và từ vựng của bạn – nó còn là cách tốt nhất để cải thiện kỹ năng viết của bạn nữa.
Nếu như kỹ năng nghe là chìa khóa của kỹ năng nói, thì đọc lại chính là bí quyết của viết. Hãy áp dụng nguyên tắc tương tự: Đầu vào dễ hiểu và hấp dẫn là nền tảng cho đầu ra hiệu quả. Nói cách khác, nghe là nền tảng cho nói và đọc là nền tảng của viết.
Nếu như bạn tập trung vào việc nghe ở mức độ dễ để nâng cao kỹ năng nói, thì hãy tập trung vào việc đọc ở mức độ khó vừa phải để cải thiện kỹ năng viết của bản thân. Nếu như bạn tập trung nghe những câu chuyện có thực và những bản audio để luyện thành thạo kỹ năng nói, thì bạn nên đọc những câu chuyện và những cuốn sách đáng tin cậy để làm chủ kỹ năng viết tiếng Anh của mình. Bạn cần phải nghe rất nhiều để có được khả năng nói trôi chảy thì giờ đây bạn cũng cần đọc thật nhiều để viết được thành thục.
Đây là lý do vì sao hoạt động tiên quyết để luyện viết chính là đọc. Để nâng cao ngữ pháp viết, từ vựng, cấu trúc câu, chính tả và sự rõ ràng thì không gì bằng được việc đọc giải trí với khối lượng lớn. Bạn đọc càng nhiều, thì các cấu trúc câu tiếng Anh càng ngấm nhiều vào trí nhớ của bạn. Nói cách khác, cách học viết tốt nhất là bạn định hình cách viết của mình theo những nhà văn nổi tiếng.
Và cách hay nhất để bắt chước cách viết của những người này là hãy đọc các tác phẩm của họ. Hãy nhớ, khi bạn đọc thật thoải mái, thì khối lượng bạn đọc lại là điều quan trọng nhất. Mục tiêu mà bạn nên đặt ra là duy trì việc tăng số trang sách tiếng Anh mà bạn đọc mỗi tuần. Hãy đọc những cuốn tiểu thuyết mà bạn yêu thích, chọn những cuốn sách phi viễn tưởng mà bạn say mê, đọc sách truyện và các bài báo đơn giản. Việc bạn đọc được bao nhiêu mới quan trọng nhất, chứ không phải bạn đọc những tài liệu khó như thế nào. Trên thực tế, các tài liệu dễ thường là các tài liệu tốt nhất, đặc biệt nếu bạn đặt mục tiêu để nâng cao kỹ năng viết của bản thân.
LUYỆN TẬP VIẾT HÀNG NGÀY
Tốc độ viết
Những người học tiếng Anh thường quá tập trung bản thân vào việc viết những bài viết mang tính học thuật. Như đã đề cập trước đây, những bài luận kiểu này thường quá phức tạp.
Thậm chí ngay cả khi bạn viết tốt thì kỹ năng viết học thuật vẫn là một thách thức và là mức độ nâng cao nhất của học viết.
Đây là lý do tại sao hầu hết người học đều có lợi khi tập trung vào việc viết các dạng câu đơn giản ngay từ đầu. Một trong những cách tốt nhất để làm việc này là viết nhật ký. Viết nhật ký sẽ giúp bạn cải thiện khả năng sử dụng các cấu trúc câu, viết nhanh hơn và rõ ràng hơn.
Chìa khóa cho việc viết nhật ký chính là luôn viết những câu ngắn và đơn giản. Mỗi ngày, hãy chọn ra một chủ đề thật rõ ràng để viết. Bạn có thể viết về những gì bạn đã làm hôm trước, viết về một trong những mục tiêu của bản thân, viết về những thứ mà bạn đọc gần đây, thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình về điều đó.
Bước tiếp theo là hẹn giờ trong khoảng 10 phút
Khi bạn sẵn sàng viết, hãy bấm nút “bắt đầu” để tính giờ và viết nhanh nhất có thể. Điều mấu chốt là đừng bao giờ nghỉ. Bạn nên viết liên tục không ngừng nghỉ trong suốt một khoảng thời gian 10 phút. Đừng dừng lại để nghĩ xem sẽ viết gì tiếp theo. Đừng dừng lại để sửa lỗi sai. Cũng đừng dừng lại để cân nhắc chọn lựa những cụm từ hay hơn. Đừng nên để tay bạn ngơi nghỉ – hãy viết bất cứ thứ gì xuất hiện trong đầu bạn trong toàn bộ 10 phút đó.
Kỹ năng này được gọi là “viết hẹn giờ và thường được các tác giả chuyên nghiệp sử dụng. Bằng cách viết thật nhanh, không nghỉ, bạn đã bỏ qua những suy nghĩ của não bộ và học cách để cho từ ngữ tuôn ra một cách tự nhiên. Khi thử lần đầu tiên, bạn có thể sẽ cảm thấy khá chán nản. Bạn sẽ cảm thấy khó khăn không biết nên viết gì. Bài viết của bạn không theo thứ tự và mắc rất nhiều lỗi sai. Đừng quá lo lắng về điều đó.
Khi bạn tiếp tục viết theo kiểu hẹn giờ mỗi ngày, bạn sẽ tiến bộ. Tốc độ và mức độ trôi chảy của bài viết sẽ dần nhanh và hoàn thiện hơn. Sau đó, bạn sẽ phát hiện ra là bản thân sử dụng rất tự nhiên các cụm từ bạn đã đọc được trong các cuốn sách hoặc bài báo. Do tốc độ viết của bạn đã khá nhanh, bạn nên tập cho bản thân viết thật đơn giản. Bạn sẽ không có thời gian để nghĩ về các quy tắc ngữ pháp nữa.
Qua từng tuần, các cấu trúc câu của bạn sẽ dần được hoàn thiện. Nhưng điều quan trọng hơn có lẽ là sự tự tin khi viết tiếng Anh của bạn cũng sẽ tăng lên. Nếu như bạn cảm thấy đủ tự tin, bạn có thể đưa bài viết của mình lên mạng, bằng cách viết blog chẳng hạn. Mỗi ngày, hãy đăng một bài viết mới.
Viết lại là bí quyết hay
Đọc giải trí và viết hẹn giờ hàng ngày là nền tảng cho việc luyện tập kỹ năng viết tiếng Anh của bạn. Tuy nhiên, bạn sẽ không thể trở thành người viết giỏi chỉ bằng việc vận dụng hai phương pháp này. Trên thực tế, các bài viết hẹn giờ của bạn sẽ không bao giờ là những bài viết hay. Chúng luôn có lỗi và có vấn đề, tuy nhiên điều đó không sao cả.
Thực tế là, kỹ năng viết chưa tốt của bạn cũng là vấn đề của những người khác. Đây là bí quyết mà có rất ít các nhà văn chia sẻ, nhưng tất cả đều biết: Hầu hết các bản nháp đầu tiên đều rất tệ! Nói cách khác, ngay cả những người bản ngữ chuyên nghiệp phải chi trả hàng nghìn đô la cho các cuốn sách của mình cũng có thể viết rất chán. Tất cả các nhà văn đều có lỗi sai ngữ pháp và sai chính tả.
Các nhà văn vĩ đại là những người biết rằng bí quyết của việc viết hay là phải viết lại. Bạn sẽ thấy, viết có lợi thế lớn hơn nhiều so với nói. Đó là chúng ta có thời gian.
Bạn có thời gian để đọc những gì chúng ta viết ra. Bạn có thời gian để xác định các lỗi sai và sửa lại. Bạn có thời gian để viết lại hoàn chỉnh mọi thứ. Bạn thậm chí còn có thời gian để đưa bài viết của bạn cho người khác xem và lắng nghe ý kiến của họ!
Đối với viết văn phong giản dị, như viết blog hay email, việc viết lại là không cần thiết. Tuy nhiên, đối với việc giao tiếp quan trọng như các đề xuất kinh doanh, các bài tiểu luận, các email quan trọng, các bài báo mang tính chuyên nghiệp, v,v… việc viết lại là hoàn toàn cần thiết.
Tin tốt là bạn không cần phải viết quả hoàn hảo. Việc mắc lỗi sai trong các bản thảo viết tay đầu tiên có thể chấp nhận được.
Tất cả chúng ta đều có thể mắc lỗi. Thậm chí, nếu bản thảo đầu tiên của bạn có cực kỳ tệ hại thì vẫn có thể chấp nhận được. Đối với việc luyện viết, thì văn bản hoàn chỉnh cuối cùng mới thực sự quan trọng và không được phép mắc sai sót.
Bạn có thể tạo ra bản thảo cuối cùng thực sự xuất sắc thông qua quá trình chỉnh sửa. Trước hết, hãy dùng phương pháp viết hẹn giờ để viết bản thảo đầu tiên của mình. Phác thảo ý tưởng lên giấy, mắc lỗi, và chỉ cần viết thật nhanh.
Khi bạn đã có bản thảo đầu tiên, bạn sẽ chỉnh sửa văn bản này. Hãy tưởng tượng bản thân là một nhà điêu khắc, và bản thảo đầu tiên chính là khối đất sét của bạn. Hãy đọc bản thảo đó, hãy coi bản thân là độc giả. Mọi ý tưởng đã rõ ràng chưa? Mọi thứ đã được nêu ra trực tiếp nhất chưa? Còn điều gì phải băn khoăn? Các ý đã được sắp xếp hợp lý hay chưa?
Và chắc chắn, không còn nghi ngờ gì nữa, bạn sẽ phát hiện ra rất nhiều vấn đề. Đó là lúc bạn cần phải viết lại, sửa chữa các lỗi sai, loại bỏ các vấn đề. Viết lại từng phần hoặc toàn bộ, nếu cần. Mục tiêu của bạn là làm thế nào để bản thảo thứ hai đơn giản hơn, rõ ràng hơn và trực tiếp hơn.
Khi bạn viết xong bản thảo thứ hai, lưu lại và tạm đặt sang một bên. Nếu có thể, hãy để qua vài ngày rồi mới đọc lại. Tưởng tượng lại rằng bạn là độc giả cuối cùng. Hãy tìm những câu quá phức tạp trong bài, tìm những điểm không rõ ý. Sửa lỗi lần nữa và viết lại lần thứ hai.
Đối với rất nhiều dạng viết thì 2 lần viết lại là quá đủ. Tuy nhiên, nếu bài viết đặc biệt quan trọng, thì bạn nên viết lại nhiều hơn nữa. Đối với kiểu bài này, tốt nhất là bạn nên nhờ biên tập viên trợ giúp. Người biên tập có thể là bạn của bạn, có thể là gia sư riêng, hoặc thậm chí là một chuyên gia mà bạn thuê. Người này sẽ đọc bản thảo lần ba của bạn và đưa ra góp ý, nhận xét. Hãy đề nghị họ viết thật nhanh những phần có vấn đề.
Làm việc cùng với một biên tập viên sẽ giúp bạn tạo ra được một bài viết hay nhất có thể. Điều này không thực sự cần thiết, nhưng hãy thực hiện nó bất cứ khi nào bạn có khả năng, và để ý kỹ lưỡng đến những chi tiết, gợi ý viết lại của họ.
Sau khi viết lại vài lẫn với sự trợ giúp từ người biên tập, hãy sẵn sàng cho việc công khai những gì bạn đã viết. Trước khi làm điều này, hãy sử dụng công cụ kiểm tra chính tả để phát hiện những lỗi sai mà bạn có thể bỏ lỡ.
LUYỆN TẬP
- Mỗi ngày hãy luyện viết trong vòng 10 phút. Trong khoảng thời gian này, viết nhanh nhất có thể và đừng dừng lại.
- Ngày tiếp theo, đọc lại toàn bộ những gì ngày hôm trước đã viết. Xác định nhanh các vấn đề và các lỗi sai. Viết lại bản thảo của bạn để làm rõ nghĩa hơn. Loại bỏ hết những chi tiết thừa.
- Vào ngày thứ ba, quay lại bước một và viết một bài viết hẹn giờ khác. Tiếp tục thực hiện theo phương thức này, xen kẽ các văn bản viết hẹn giờ với các văn bản viết lại.
Trên đây là Bí quyết để có kĩ năng viết tiếng Anh tốt được thầy A.J. Hoge – Giáo viên tiếng Anh số một Thế Giới chia sẻ trong cuốn Effortless English – Learn to Speak English Like a Native (Luyện nói tiếng Anh như người bản ngữ) của mình.
Nếu bạn muốn nâng cao khả năng viết hay nói, hoặc giao tiếp tiếng Anh của mình một cách nhanh chóng và thoải mái nhất, hãy học theo phương pháp Effortless của thầy được gói gọn trong bộ 4 cuốn sách Effortless English được phát hành độc quyền bởi Mcbooks.
Related Posts